Kể từ khi Ủy ban châu Âu (EC) ra cảnh báo “thẻ vàng” đối với việc khai thác thủy, hải sản của Việt Nam (ngày 23/10/2017), cho đến nay, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc quyết liệt để triển khai các giải pháp khắc phục các khuyến nghị của EC. Dự kiến, Ủy ban châu Âu (EC) sẽ thực hiện đợt kiểm tra lần thứ 5 vào khoảng tháng 9 hoặc tháng 10/20 về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU). Đây là cơ hội để Việt Nam gỡ "thẻ vàng" về khai thác thủy sản.
Quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo
Thời gian qua, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng (BĐBP), Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã chỉ đạo quyết liệt, triển khai đồng bộ, các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, cấp bách về chống khai thác IUU. Tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế như: Việc xử lý hồ sơ tàu cá mất kết nối, đậu bờ chưa chặt chẽ; công tác tuyên truyền chưa đạt được hiệu quả cao; công tác xử lý các vi phạm chưa dứt điểm, chưa đáp ứng được yêu cầu về chống khai thác IUU…
Để giải quyết tình trạng này, vừa qua, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo BĐBP 28 tỉnh/thành phố thành lập Tổ chuyên biệt chống khai thác IUU; UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã kiện toàn Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU và thành lập 4 nhóm xác minh để xử lý tàu cá mất kết nối trên 6 giờ đến dưới 10 ngày.
Đại tá Đặng Cao Đạt, Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, đây là giai đoạn nước rút để Việt Nam khắc phục những cảnh báo của Ủy ban châu Âu (EC) nhằm tháo gỡ "thẻ vàng" thủy sản. Trước tình hình trên, Thường vụ, Đảng ủy Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh ra quyết định thành lập Tổ chuyên biệt chống khai thác IUU do đồng chí Chỉ huy trưởng làm Tổ trưởng, đồng chí Chính ủy làm Tổ phó Thường trực nhằm chỉ đạo quyết liệt, kịp thời xử lý các tình huống.
Kiên quyết xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm IUU
Tính đến ngày 20/9, toàn tỉnh có 4.345 tàu cá, trong đó các đơn vị trong BĐBP tỉnh đã cập nhật lên phần mềm "quản lý, kiểm soát tàu cá và nhắn tin truyền thông cho chủ tàu" của BĐBP được 3.519 tàu, đạt 81%. Còn lại 826 tàu cá chưa cập nhật do một số tàu đã bán ra ngoài tỉnh, chìm hoặc mục nát.
Đối với tàu cá "3 không": Không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép trên địa bàn tỉnh có 1.140 tàu, trong đó tàu đã được cập nhật giấy tờ, 575 tàu đang thực hiện thủ tục cấp giấy tờ.
Bộ Chỉ huy đã có văn bản số 1761/BC-BCH ngày 03/6/20 báo cáo UBND tỉnh và gửi Sở Tư pháp về kết quả xử lý. Đồng thời Sở Tư pháp có văn bản số 96/BC-STP ngày 23/5/20 báo cáo UBND tỉnh đồng thuận với kết quả xác minh, xử lý của BĐBP tỉnh và kiến nghị UBND tỉnh giao Sở NN&PTNT tham mưu, báo cáo Bộ NN&PTNT, Cục Thủy sản để cập nhật nội dung 417 tàu cá mất kết nối trên 6 tháng (từ năm 2019 – /4/20) đã xác minh và xử lý dứt điểm.
Tiếp tục triển khai các giải pháp cấp bách
Tại hội nghị tiếp tục triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) được Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh tổ chức vào chiều ngày 20/9 vừa qua.
Đại tá Đặng Cao Đạt, Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh yêu cầu cấp ủy, chỉ huy các đơn vị khẩn trương, hoàn chỉnh các thủ tục trong công tác quản lý, kiểm soát tàu cá; chủ động phối hợp với địa phương hướng dẫn chủ tàu liên hệ cơ quan chức năng đăng ký các loại thủ tục, giấy tờ có liên quan để được cấp mới (đăng ký tàu cá, đăng kiểm tàu có chiều dài từ 12m trở lên, giấy phép khai thác) theo quy định.
Nhằm đảm bảo lực lượng cho công tác chống khai thác IUU. Căn cứ vào tình hình thực tế, ngoài lực lượng hiện có tại các đơn vị trọng điểm về IUU, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã điều động, tăng cường lực lượng, phương tiện cho các đơn vị gồm: 03 kíp tàu, 03 ca nô và 25 lượt cán bộ, tập trung rà soát, xác minh, củng cố, bổ sung đầy đủ hồ sơ, giải quyết dứt điểm đối với các trường hợp tàu cá vi phạm IUU; tổ chức tuần tra, kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện, kịp thời phát hiện, xử lý răn đe đối với các trường hợp cố tình vi phạm về IUU; kiên quyết không cho xuất bến đối với các tàu cá khi chưa đầy đủ các loại giấy tờ.
Bên cạnh đó, các đơn vị cần duy trì, thực hiện nghiêm túc công tác trực giám sát chặt chẽ các phương tiện trên hệ thống giám sát tàu cá; đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho ngư dân về chống khai thác IUU và Nghị quyết số 04/20 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản, trọng tâm là những điểm mới trong xử lý các hành vi vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định.
Từ đó nâng cao ý thức chấp hành của ngư dân trong công tác chống khai thác IUU, góp phần khắc phục những khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) nhằm tháo gỡ "thẻ vàng" thủy sản cho ngành thủy sản Việt Nam.