Sáng 20/3, phiên tòa sơ thẩm xét xử “siêu lừa” Nguyễn Thị Hà Thành cùng đồng phạm trong vụ án lừa đảo, chiếm đoạt hơn 433 tỷ đồng của 3 ngân hàng và 4 cá nhân, tiếp tục với phần tranh luận, đối đáp liên quan đến trách nhiệm dân sự.
Theo cáo buộc của Viện KSND Hà Nội, bị cáo Nguyễn Thị Hà Thành mượn các sổ tiết kiệm của một số người hoặc rủ đứng tên đồng sở hữu sổ tiết kiệm. Sau đó Hà Thành giả chữ kí của họ, lập hồ sơ thế chấp các sổ tiết kiệm này đảm bảo cho khoản vay của mình. Từ đó, Hà Thành chiếm đoạt của Ngân hàng Việt Á (VAB) 9 tỉ đồng; Ngân hàng Quốc dân (NCB) 47,5 tỷ đồng và Ngân hàng PVcomBank hơn 49 tỷ đồng. Giúp sức cho Thành lừa đảo có 17 bị cáo là cựu cán bộ, nhân viên các ngân hàng này.
Với cáo buộc trên, VKS đã đề nghị Tòa tuyên phạt Hà Thành tù chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và bồi thường cho 3 ngân hàng. Các ngân hàng phải trả sổ tiết kiệm cho các đồng sở hữu, song cần giữ lại để giải quyết trong vụ án dân sự vay mượn.
Trong phiên tòa ngày 17-18/3, bảo vệ cho các ngân hàng, luật sư cho rằng, họ không phải là bị hại. Từ đó, họ một mặt đề nghị trả hồ sơ để xác định lại tư cách, một mặt muốn Hà Thành phải trả tiền cho các đồng sở hữu.
Trước ý kiến trên, đại diện VKS cho hay: Tại phiên tòa, Hà Thành hứa sẽ trả tiền cho các đồng sở hữu. Đây chỉ là quan điểm cá nhân của bị cáo, bởi vì bản chất là Thành đã chiếm đoạt tiền của các ngân hàng, không chiếm đoạt tiền của những người đồng sở hữu có trong các sổ tiết kiệm. "Như vậy, VKS xác định tư cách tố tụng của ngân hàng là bị hại, là chính xác".
Đại diện VKS ví dụ trong vụ án này, phía ngân hàng sẽ không có lỗi trong trường hợp họ chứng kiến vợ chồng ông Đặng Nghĩa Toàn ký vào hợp đồng, hoặc kiểm tra trên hệ thống thấy chữ ký giống nhau. Tuy nhiên, hồ sơ vụ án nêu, vợ chồng ông Toàn không biết, vì vậy nhân viên ngân hàng đã làm sai. Điều này tạo điều kiện cho Hà Thành chiếm đoạt tiền của ngân hàng bằng thủ đoạn giả mạo chữ ký của chủ sổ tiết kiệm.
VKS khẳng định, việc VietABank tự ý tất toán các sổ tiết kiệm là không có căn cứ. Vì thực tế, từ tháng 12/2018, khi khởi tố vụ án Cơ quan An ninh điều tra đã có văn bản yêu cầu các ngân hàng không được tự ý tất toán các khoản tiền liên quan đến vụ án hình sự mà cơ quan điều tra đang giải quyết.
“Hà Thành làm mất tiền là mất tiền của các ngân hàng, không làm mất tiền của các đồng sở hữu”, VKS nêu quan điểm và tái khẳng định các ngân hàng là bị hại.
Cũng theo quan điểm đối đáp, việc các cá nhân mất số tiền như vậy là mất mát lớn. Họ đã tin tưởng rằng mình gửi tiền vào các ngân hàng là an toàn, sẽ được đảm bảo. “Tiền gửi vào ngân hàng, dù mình không đi rút hay thế chấp, tự dưng một ngày đẹp trời họ mất hết tiền, rồi bị tất toán hết”, đại diện Kiểm sát viên lập luận.
Cũng theo đại diện VKS, trong vụ án này các ngân hàng là những pháp nhân, khi nhân viên có sai phạm đương nhiên pháp nhân phải có trách nhiệm.
Qua quá trình xét hỏi, VKS nhận thấy mặc dù là các pháp nhân kinh doanh về tài chính và tiền tệ, nhưng khi tuyển dụng nhân viên đã không được đào tạo quy củ. Như bị cáo Lê Thị Hiên, mới vào làm ngân hàng trong thời gian rất ngắn nhưng đã bị truy tố về tội vi phạm các quy định về cho vay.
Với những thương hiệu của ngân hàng đã rất lớn, làm việc với khách hàng đảm bảo uy tín mà bây giờ ngân hàng không muốn bồi thường cho khách là không đúng, không phù hợp với cam kết ban đầu khi họ gửi. Bây giờ ngân hàng lại phong tỏa tài khoản của họ nhiều năm từ khi xảy ra vụ án.
"Những người hôm nay nghe biện luận của các ngân hàng, song thử hỏi, khách hàng khi biết được làm sao họ dám gửi tiền vào các ngân hàng", đại diện VKS nói.