Công bố kết luận thanh tra 2 ngân hàng và 4 công ty kinh doanh vàng

Ngày 30/5, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố kết quả thanh tra với 6 đơn vị kinh doanh vàng trên thị trường gồm một số công ty vàng và ngân hàng.

Theo kết quả thanh tra, Công ty Doji bị kết luận có một số vi phạm được nêu trong kết luận.

Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) bị phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế, chưa có căn cứ xác định mức tăng giá trong giai đoạn từ 2.10.2023 đến .4.20 là bất hợp lý. Tuy nhiên, quá trình xác định giá mua, bán vàng tại công ty lại do Tổng giám đốc tự quyết định mà không có quy trình, tiêu chí cụ thể hoặc phân công trách nhiệm rõ ràng giữa các bộ phận liên quan. Việc này tiềm ẩn rủi ro và có thể tác động đến thị trường do SJC chiếm thị phần đáng kể. Công ty bị xử phạt 2,14 tỉ đồng.

Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu bị xử phạt hành chính cao nhất trong đợt thanh tra này, với số tiền 2,64 tỉ đồng. Các vi phạm gồm bán vàng cao hơn giá niêm yết, hoạt động thương mại điện tử không đảm bảo quy định như không công bố quy trình giao nhận, giải quyết khiếu nại, bảo vệ thông tin cá nhân của khách hàng trên website btmc.vn.

Công ty Cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) cũng bị phát hiện nhiều vi phạm như không thực hiện đúng chế độ báo cáo hoạt động mua bán vàng miếng, dấu hiệu vi phạm quy định về nhãn hàng hóa với sản phẩm vàng trang sức – mỹ nghệ và có hành vi vi phạm pháp luật thuế. Công ty còn vi phạm các quy định liên quan đến phòng chống rửa tiền. NHNN đã chuyển thông tin đến cơ quan có thẩm quyền xử lý. PNJ bị xử phạt 1,34 tỉ đồng.

Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) bị phát hiện vi phạm trong việc nhận giữ hộ vàng miếng SJC của khách hàng nhưng không niêm phong hoặc ghi rõ số series. Hồ sơ giữ hộ không nhất quán với quy trình nội bộ của ngân hàng.

Ngoài ra, một số khách hàng cá nhân có tần suất giao dịch vàng miếng rất cao với TPBank, lên tới hàng ngàn tỉ đồng trong một năm. Mặc dù pháp luật cho phép cá nhân mua bán vàng miếng với tổ chức được cấp phép, hoạt động này có thể thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân nếu phát sinh lợi nhuận, thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Tài chính. TPBank bị xử phạt 380 triệu đồng.

Trường hợp Eximbank, Ngân hàng Nhà nước phát hiện một số nhân viên đã tiếp tay cho các giao dịch vàng miếng mang tính chất "khống" khi rút gọn quy trình kiểm đếm, giao nhận vàng và thu - chi tiền mặt.

Cụ thể, trong cùng một ngày, khách hàng vừa nộp vừa rút tiền từ tài khoản thanh toán để thực hiện giao dịch mua bán vàng với cùng số lượng, cùng thời điểm, nhưng thực tế không có hoạt động giao nhận vàng hay tiền diễn ra, chỉ ký chứng từ, còn nhân viên ngân hàng chỉ xử lý phần chênh lệch giá nhằm mục đích sinh lời. Hình thức này không chỉ làm sai lệch bản chất các giao dịch, mà còn đẩy doanh số mua bán vàng miếng của Eximbank tăng bất thường, khi chỉ riêng ba khách hàng đã chiếm tới % doanh số trong một thời điểm.

Qua thanh tra, NHNN chỉ rõ nhiều bất cập, vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng của các doanh nghiệp, ngân hàng. Ngoài các mức xử phạt hành chính cụ thể, một số vụ việc đã được chuyển cơ quan công an hoặc cơ quan có thẩm quyền để tiếp tục điều tra, xử lý. Kết luận thanh tra lần này góp phần siết chặt quản lý, lập lại trật tự trong thị trường vàng đang có nhiều biến động thời gian qua.