Công nghệ năng lượng - "chìa khóa" phát triển kinh tế bền vững

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ và những cam kết toàn cầu về chống biến đổi khí hậu đang định hình lại mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đó, năng lượng không chỉ là yếu tố đầu vào cơ bản của mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh mà còn là trung tâm của quá trình chuyển dịch sang một mô hình phát triển bền vững hơn.

Tại Diễn đàn “Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới”, ông Đào Quang Bính – Phó Chủ tịch Hội đồng biên tập Tạp chí Kinh tế Việt Nam cho biết, nền kinh tế Việt Nam đang phát triển với tốc độ nhanh. Nhu cầu năng lượng cho sản xuất, kinh doanh và đời sống người dân ngày càng tăng cao. Đây là một tín hiệu đáng mừng, cho thấy sự năng động của nền kinh tế. Tuy nhiên, cả đất nước và nền kinh tế Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới mà nòng cốt là khoa học công nghệ, với mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.

Đi cùng với hành trình này, một bài toán không hề đơn giản, đó là bài toán năng lượng. Làm thế nào để đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu rất lớn về năng lượng và phải là năng lượng sạch, ổn định?

Rõ ràng, con đường phát triển năng lượng theo phương cách truyền thống, dựa vào nguồn năng lượng hóa thạch đã không còn phù hợp. Chúng ta cần một tư duy mới. Chúng ta cần một cách tiếp cận mới. Chúng ta cần một cuộc cách mạng thực sự trong lĩnh vực năng lượng. Và lời giải cho bài toán này nằm ở “công nghệ”.

Bên cạnh đó, Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu năng lượng ngày càng tăng cao để phục vụ cho sự phát triển kinh tế mạnh mẽ. Theo dự báo của Bộ Công Thương, nhu cầu điện năng sẽ tăng trưởng khoảng 8-10%/năm trong những năm tới. Trong khi đó, các nguồn năng lượng hóa thạch truyền thống đang dần cạn kiệt và gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường.

Ông Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhấn mạnh, các nguồn năng lượng sơ cấp như thủy điện, than đá và dầu khí đang dần cạn kiệt, khiến Việt Nam phải phụ thuộc vào nhập khẩu từ năm 20. Trong khi đó, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu gây ra, với thiệt hại kinh tế ước tính lên tới 3,2% GDP hàng năm.

Trước thực trạng này, theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và công nghệ hiện đại không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường.

TSKH Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) khẳng định: Vai trò của khoa học và công nghệ trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Đảng ta đã khẳng định, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng nhất để phát triển kinh tế - xã hội. Đối với ngành năng lượng, khoa học công nghệ chính là “chìa khóa” để giải quyết đồng bộ các thách thức, biến khó khăn thành cơ hội.