Mỹ tiêu tốn 800 triệu USD cho tên lửa THAAD để bảo vệ Israel trong 11 ngày

Động thái này diễn ra từ ngày 13 đến /6/2025, trong bối cảnh căng thẳng giữa Israel và Iran leo thang dữ dội.

Theo giới phân tích, việc sử dụng lượng lớn tên lửa THAAD trong thời gian ngắn đã dấy lên câu hỏi về tính bền vững của nguồn lực phòng thủ Mỹ cũng như những rủi ro chiến lược khi phải dồn tài sản quân sự tối quan trọng vào một chiến trường duy nhất.

THAAD là hệ thống được thiết kế để đánh chặn tên lửa đạn đạo ở độ cao từ 40 đến 0 km, với công nghệ “hit-to-kill” tiêu diệt mục tiêu bằng cú va chạm trực tiếp ở tốc độ siêu vượt âm, thay vì dùng đầu đạn nổ như các hệ thống phòng không truyền thống.

Mỗi khẩu đội THAAD gồm 6-9 bệ phóng đặt trên xe tải, mỗi bệ mang 8 tên lửa đánh chặn, cùng radar AN/TPY-2 X-band có thể phát hiện mục tiêu từ khoảng cách lên tới 3.000 km và trung tâm chỉ huy cơ động.

Giá mỗi tên lửa đánh chặn THAAD vào khoảng 12- triệu USD, cao hơn rất nhiều so với giá của tên lửa Iran, chỉ từ 100.000 USD cho loại cũ như Fateh-110 tới 1 triệu USD cho các loại tiên tiến hơn.

Hệ thống THAAD được Lockheed Martin phát triển từ những năm 1990, sau khi Mỹ nhận thấy mối đe dọa ngày càng lớn từ tên lửa đạn đạo của các quốc gia được xem là đối thủ.

Được đưa vào hoạt động từ năm 2008, THAAD đã chứng minh năng lực khi bảo vệ Guam năm 2013 và đóng vai trò răn đe kể từ khi triển khai tại Hàn Quốc năm 2017, dù chưa tham chiến thực tế cho đến gần đây.

Trong cuộc xung đột mới nhất, Iran đã phóng khoảng 591 tên lửa chỉ trong 11 ngày nhằm vào các thành phố lớn của Israel như Tel Aviv, Haifa và Beersheba.

Dù hệ thống phòng không nhiều tầng của Israel, bao gồm Iron Dome, David’s Sling, Arrow và THAAD, đã chặn được phần lớn tên lửa, vẫn có những vụ tấn công gây thương vong.

Một tên lửa Iran đã bắn trúng tòa nhà ở Tamra ngày /6, khiến bốn người thiệt mạng, trong khi vụ tấn công khác ngày 19/6 làm hư hại bệnh viện Soroka ở Beersheba.

Iran được cho là đã sử dụng chiến thuật tập kích dồn dập, kết hợp tên lửa Shahab-3 và có thể cả vũ khí siêu vượt âm Fattah-1 để áp đảo hệ thống phòng thủ Israel.

THAAD giữ vai trò quan trọng trong việc đánh chặn các tên lửa đạn đạo tầm cao, bổ sung cho Arrow vốn chuyên đánh chặn mục tiêu ngoài khí quyển. Tuy nhiên, vụ thất bại ngày 4/5, khi tên lửa Houthi vượt qua THAAD và bị Arrow bắn hạ, cho thấy lỗ hổng trong năng lực của hệ thống này trước một số loại vũ khí tiên tiến.

Trong giai đoạn chiến sự căng thẳng, Mỹ đã sử dụng khoảng 60-80 tên lửa THAAD, tương đương -20% kho dự trữ toàn cầu, khiến giới chức quốc phòng lo ngại.

Ngoài ra, một số vụ bắn chặn bị đánh giá không hiệu quả về mặt chiến thuật, khi THAAD tiêu diệt mục tiêu giả hoặc tên lửa không mang tính chiến lược, như vụ tập kích vào Tel Aviv ngày 18/6.

Giới chuyên gia nhận định, chi phí lớn để duy trì THAAD là thách thức cho Mỹ trong các xung đột kéo dài, nhất là khi phải đối mặt với đối thủ ngang tầm với kho tên lửa khổng lồ.

Trong bối cảnh chỉ có 7 khẩu đội THAAD đang hoạt động và sắp triển khai khẩu đội thứ 8, Lục quân Mỹ sẽ gặp khó nếu cần bảo vệ nhiều khu vực cùng lúc.

Việc tiêu hao nhanh chóng kho dự trữ tên lửa THAAD khi bảo vệ Israel đang buộc Mỹ phải tính toán lại chiến lược phòng thủ toàn cầu của mình.