UBND cấp xã mới còn tổ chức các hội quần chúng không?

Bạn đọc Đỗ Văn Nam hỏi: Theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tổ chức các hội quần chúng còn hoạt động không? Xã tôi trong diện bị sáp nhập, tôi băn không không biết UBND cấp xã mới có còn tổ chức Hội người cao tuổi như trước đây không?

Luật sư Hà Thị Khuyên – Văn phòng Luật sư Nhân Chính (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) trả lời:

Theo Nghị quyết số 60-NQ/TW, ngày 12/4/2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII và các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; Hướng dẫn số 31-HD/BTCTW ngày 23/4/2025 của Ban Tổ chức Trung ương về việc thành lập tổ chức đảng tương ứng các đơn vị hành chính ở địa phương và sắp xếp tổ chức bộ máy cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đoàn thể cấp tỉnh, cấp xã thì Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn thực hiện phương án sắp xếp tổ chức MTTQ Việt Nam và đoàn thể đối với cấp xã như sau:

Đối với Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã

Căn cứ vào Đề án được phê duyệt, Ban Thường vụ tỉnh, thành ủy chỉ đạo Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quyết định thành lập Ủy ban MTTQ xã, phường, đặc khu và công nhận các chức danh trong Ban Thường trực MTTQ Việt Nam cấp xã.

Về số lượng Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã:

- Đối với các xã thực hiện sáp nhập: Là tổng số ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam của các xã hiện có trước khi sáp nhập (không tính số ủy viên nghỉ hưu, nghỉ công tác, chuyển địa bàn, thay đổi vị trí công tác khác hoặc có nguyện vọng xin thôi).

- Đối với các xã không sáp nhập: Giữ số lượng ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam xã như hiện nay.

Cơ cấu Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã

Đối với các xã thực hiện sáp nhập:

- Cơ cấu, nhân sự Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã: Thực hiện theo Chỉ thị số 45-CT/TW, ngày 14/4/2025 của Bộ Chính trị.

- Cơ cấu Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã là trưởng các tổ chức chính trị - xã hội (sau khi đã thực hiện sắp xếp):

01 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ;

01 Phó Chủ tịch đồng thời làm Bí thư Đoàn Thanh niên;

01 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Nông dân (nơi có tổ chức Hội Nông dân);

01 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Cựu chiến binh;

01 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Công đoàn (ở nơi có tổ chức Công đoàn);

Trong đó, lựa chọn, phân công 01 đồng chí làm Phó chủ tịch thường trực. Khi Đại hội thực hiện theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.

Đối với các xã không sáp nhập:

- Cơ cấu Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã: Thực hiện theo Chỉ thị số 45-CT/TW, ngày 14/4/2025 của Bộ Chính trị.

- Cơ cấu Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã là trưởng các tổ chức chính trị - xã hội

01 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Phụ nữ;

01 Phó Chủ tịch đồng thời làm Bí thư Đoàn Thanh niên;

01 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Cựu chiến binh;

01 Phó Chủ tịch đồng thời làm Chủ tịch Hội Nông dân (nơi có tổ chức Hội Nông dân); 01 Phó Chủ tịch là Chủ tịch Công đoàn (nơi có tổ chức Công đoàn);

Trong đó, lựa chọn, phân công 01 đồng chí làm Phó Chủ tịch thường trực. Khi Đại hội, số lượng Phó Chủ tịch thực hiện theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.

Về số lượng Ban chấp hành, Ban Thường vụ của các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã

Đối với xã thuộc diện sáp nhập:

- Bố trí không vượt quá tổng số ủy viên ban chấp hành, ban thường vụ của các tổ chức chính trị - xã hội hiện có trước khi sáp nhập (không tính số nghỉ hưu, chuyển công tác hoặc có nguyện vọng xin thôi).

- Về số lượng cấp phó của các tổ chức chính trị - xã hội, trước mắt giữ nguyên số lượng cấp phó như hiện nay. Khi Đại hội của mỗi tổ chức thực hiện theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.

Đối với các xã không sáp nhập:

- Số lượng ủy viên ban chấp hành, ban thường vụ của các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh giữ nguyên như hiện nay (không tính số nghỉ hưu, chuyển công tác hoặc có nguyện vọng xin thôi).

- Bố trí cán bộ, công chức, viên chức ở cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố kiêm nhiệm cấp phó của các tổ chức chính trị - xã hội ở xã, phường, đặc khu. Khi Đại hội của mỗi tổ chức thực hiện theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.

- Các tổ chức chính trị - xã hội (Công đoàn, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Cựu chiến binh) hoạt động theo Điều lệ của mỗi tổ chức, có con dấu riêng, đảm bảo nguyên tắc các tổ chức chính trị - xã hội hoạt động trực thuộc MTTQ Việt Nam đồng thời phát huy tính chủ động, sáng tạo của mỗi tổ chức (độc lập tương đối). Các tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, ở tỉnh có trách nhiệm hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, nghiệp vụ công tác đối với các tổ chức chính trị - xã hội ở cấp xã.

Ban Công tác Mặt trận ở Khu dân cư

- Đối với khu dân cư ổn định (không sáp nhập, chia tách):

Giữ nguyên như hiện nay gồm 09 - 11 người;

Cơ cấu gồm Trưởng ban, Phó ban và các thành viên là một số Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp cơ sở cư trú ở khu dân cư; đại diện chi ủy;

Người đứng đầu của các chi hội đoàn thể (Người cao tuổi, Cựu chiến binh, Nông dân, Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Chữ Thập đỏ...);

Một số người tiêu biểu trong các tầng lớp nhân dân, trong các dân tộc, tôn giáo...

- Đối với khu dân cư có sáp nhập, chia tách:

Dưới sự chỉ đạo của Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam xã (phường, đặc khu) sau khi thống nhất với UBND xã (phường, đặc khu) quyết định thành lập Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư.

Như vậy, sau khi sáp nhập, các hội quần chúng như Hội Người cao tuổi, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Cựu chiến binh, Hội Chữ Thập đỏ vẫn tiếp tục hoạt động ở cấp xã. Tuy nhiên, có sự thay đổi về cơ cấu tổ chức, số lượng cán bộ và cách thức hoạt động để phù hợp với mô hình tổ chức mới sau sáp nhập.