Cần hoàn thiện chính sách cho lực lượng không chuyên trách ở cơ sở

Bộ Nội vụ vừa có công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đề nghị nghiên cứu và đề xuất chính sách cụ thể đối với đội ngũ người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để Bộ tổng hợp và trình Chính phủ xem xét, quyết định, trong bối cảnh sắp tới sẽ kết thúc việc sử dụng lực lượng này theo chủ trương tại Kết luận 137-KL/TW ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng cho biết, hiện nay, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã đang khiến một lượng lớn người hoạt động không chuyên trách bị dôi dư.

Theo Nghị định số 29/2023/NĐ-CP ngày 3/6/2023, những người này nếu nghỉ việc trong vòng 12 tháng kể từ khi có quyết định sắp xếp của cơ quan có thẩm quyền sẽ được hưởng chính sách tinh giản biên chế. Tuy nhiên, do mức phụ cấp hàng tháng của lực lượng này khá thấp nên trợ cấp nhận được khi nghỉ việc cũng không đáng kể.

Trước thực trạng đó, Bộ Nội vụ đề nghị UBND cấp tỉnh chủ động nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách hỗ trợ thiết thực hơn đối với đội ngũ không chuyên trách bị ảnh hưởng bởi việc sắp xếp đơn vị hành chính và gửi về Bộ để tổng hợp, trình Chính phủ.

Trước đó, ngày /4, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, đã ký Công văn số 03/CV-BCĐ định hướng các nhiệm vụ liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Một trong những điểm đáng chú ý là sẽ chính thức kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã kể từ ngày 1/8/2025. Các địa phương được giao thẩm quyền rà soát, bố trí lại lực lượng này nếu phù hợp yêu cầu nhiệm vụ tại thôn, tổ dân phố, đồng thời thực hiện chế độ chính sách đối với những trường hợp không tiếp tục được bố trí công tác.

Ban Chỉ đạo cũng nhấn mạnh, thôn và tổ dân phố tiếp tục được xác định là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư, không phải là cấp hành chính. Trước mắt, vẫn giữ nguyên các đơn vị này như hiện nay. Sau khi hoàn tất việc sắp xếp đơn vị hành chính, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Nội vụ nghiên cứu phương án tinh gọn lại hệ thống thôn, tổ dân phố nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, phục vụ trực tiếp đời sống dân cư.

Hiện cả nước ước tính có hơn 400.000 người hoạt động không chuyên trách, và vấn đề chế độ, chính sách cho lực lượng này khi dôi dư luôn là mối quan tâm lớn. Dù đã có quy định tại Nghị định 29/2023/NĐ-CP về mức trợ cấp — như 1/2 mức phụ cấp hiện hưởng cho mỗi tháng nghỉ trước thời hạn với chức danh bầu cử và không bầu cử — nhưng thực tế cho thấy mức hỗ trợ còn thấp, chưa tương xứng với đóng góp của họ.

Đáng lưu ý, lực lượng không chuyên trách không thuộc nhóm đối tượng điều chỉnh theo Nghị định 178 và Nghị định 67 về sắp xếp tổ chức bộ máy chính trị, nên càng khó tiếp cận các chính sách hỗ trợ đầy đủ.

Trước phản ánh, băn khoăn từ chính đội ngũ này, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 17/4 vừa qua đã khẳng định, Bộ Nội vụ đang tích cực tham mưu để xây dựng thêm chính sách hỗ trợ, đảm bảo hài hòa quyền lợi và phù hợp tinh thần chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.