Hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030

Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 9, sáng 19/6, Quốc hội bắt đầu phiên chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất đối với Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng các Bộ: Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng, Khoa học và Công nghệ, Ngoại giao cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Chất vấn Bộ trưởng, Đại biểu Đặng Bích Ngọc - Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình nêu bối cảnh kinh tế và trong nước nhiều khó khăn, thách thức; nhiều doanh nghiệp rút lui, hoạt động sản xuất, kinh doanh khó khăn. Điều này ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030. Bộ trưởng cho biết có giải pháp phát triển doanh nghiệp cả về số lượng, chất lượng thời gian tới?

Trả lời đại biểu Ngọc, Bộ trưởng Thắng cho biết, mục tiêu này đã được đặt ra trong nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Quốc hội đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện. Trong 5 tháng đầu năm, số lượng doanh nghiệp rút khỏi thị trường rất lớn “và đây là thách thức rất lớn với chúng ta”.

Bộ trưởng Thắng nêu rõ 3 nhóm giải pháp, trong đó, thứ nhất kiến tạo môi trường kinh doanh một cách thuận lợi, minh bạch, hiệu quả, tập trung tháo gỡ rào cản gia nhập và hoạt động trên thị trường; Cắt giảm thực chất các thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ và cải cách điều kiện kinh doanh; Rà soát, tháo gỡ các vướng mắc trong đầu tư, đất đai, xây dựng, quy hoạch, tạo hành lang thông thoáng, ổn định để các doanh nghiệp có điều kiện, động lực tham gia, đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý.

Đặc biệt, thêm giải pháp thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp. “Hiện chúng ta có hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đây là lực lượng có tiềm năng lớn nhất để hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp”.

Bộ đang rà soát hoàn thiện khung pháp lý để thu hẹp chênh lệch giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp về quản trị, kế toán, triển khai chính sách bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026, thúc đẩy minh bạch hóa, chuyên nghiệp hóa... Đồng thời, có chính sách hỗ trợ thiết thực, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm, bãi bỏ thuế môn bài, cung cấp nền tảng số, phần mềm kế toán miễn phí...

Giải pháp thứ 3 nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, ưu tiên tiếp cận vốn, đất đai... tăng khả năng chống chịu, thích ứng, giảm số lượng doanh nghiệp rút khỏi thị trường.

Liên quan đến hộ kinh doanh, Đại biểu Hoàng Văn Cường- Đoàn ĐBQH TP Hà Nội cho rằng, Nghị quyết 68 đã đề ra giải pháp phát triển hộ kinh doanh là bỏ thuế khoán và Nghị quyết 198 của Quốc hội quyết định bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh từ 1/1/2026.

“Chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh với tâm lý e ngại”. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết Chính phủ đã có kế hoạch, giải pháp để chuẩn bị thu thuế mới sau khi bỏ thuế khoán với các hộ kinh doanh để họ cảm thấy thuận lợi, chuyên nghiệp, hứng khởi trong việc nộp thuế.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, một số loại thuế thu thủ công đang là rào cản rất lớn, dẫn đến không minh bạch trong quản lý thuế. Vừa qua, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và 198 của Quốc hội yêu cầu bỏ thuế khoán trong năm 2026.

Cơ chế thuế khoán tuy phù hợp trong giai đoạn nhất định nhưng đến nay bộc lộ nhiều bất cập, thiếu minh bạch, dễ lạm dụng và gây bất bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh, không tạo được động lực cho hộ kinh doanh để phát triển lớn lên thành doanh nghiệp nhỏ, vừa.

Việc bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026 là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, là bước đi căn cơ, cần thiết để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

“Chính sách này đúng là trong quá trình triển khai, mới thực hiện có tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh nên Bộ đang chuẩn bị đồng bộ về pháp lý, công nghệ để đảm bảo thuận lợi, giảm chi phí, thủ tục cho các hộ”.

Trong đó rà soát, hoàn thiện chính sách thuế và Bộ đang đề xuất sửa Luật quản lý thuế, Luật thuế thu nhập cá nhân hướng đến mô hình quản lý thuế mới và kê khai, quản lý minh bạch, dễ thực hiện, đơn giản hóa các hóa đơn, chứng từ, đảm bảo hộ kinh doanh không bị áp lực khi chuyển đổi sang doanh nghiệp.

Cùng về doanh nghiệp, Đại biểu Đào Chí Nghĩa - Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ đề nghị cho biết các giải pháp khuyến khích kinh tế tư nhân tham gia đầu tư lĩnh vực hạ tầng, dịch vụ công?

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay đã tham mưu sửa đổi Luật đầu tư đối tác công tư trên cơ sở rút ngắn thời gian, thủ tục, trao quyền cho UBND tỉnh về việc thành lập hay không thành lập hội đồng thẩm định, thực hiện chỉ định thầu cho các dự án, giản lược yêu cầu tiêu chí đánh giá cho các nhà đầu tư, đa dạng hóa lĩnh vực hợp tác đầu tư công, thu hút đầu tư vào các dự án trọng điểm…

Ngoài ra, bộ cũng đang xây dựng nghị định PPP về khoa học công nghệ với nhiều điểm mới, có điều kiện cởi mở thu hút doanh nghiệp tham gia. Tích cực tháo gỡ khó khăn cho dự án theo hợp đồng nhà nước, doanh nghiệp nhằm tạo niềm tin.

Theo Đại biểu Trần Kim Yến - Đoàn ĐBQH TP.HCM, thế giới có những biến động khó lường, đặc biệt chính sách thuế quan mới; các tổ chức “hạ dự báo tăng trưởng 0,5 - 1%”.

Dù có nỗ lực lớn từ Thủ tướng, bộ ngành và các địa phương nhưng tỉ lệ giải ngân năm 2025 đến nay còn thấp "dân kêu trời có tiền nhưng không sử dụng được". Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp khả thi hơn để đạt mục tiêu tăng trưởng 8%?

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết trong 5 tháng vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng đã ban hành nhiều công điện, họp rất nhiều. “Kết quả không thấp và so với cùng kỳ năm ngoái cao hơn. Tất cả các dự án trọng điểm quốc gia đều đạt, vượt tiến độ".

Về mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công để đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, với mục tiêu tăng trưởng đạt 8%, đây là mục tiêu rất lớn, rất thách thức khi năm ngoái đạt xấp xỉ gần 92%.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, Bộ xác định khó khăn vướng mắc giải ngân thấp đầu năm, quy trình đầu tư công nhiều giai đoạn, chuẩn bị dự án chưa tốt, hệ thống pháp luật còn thiếu, chồng chéo, nguồn cung nguyên vật liệu, năng lực tổ chức thực hiện một số bên liên quan, đặc biệt một số địa phương, ban quản lý dự án chưa đạt yêu cầu

Bộ trưởng nêu ra 3 giải pháp, trong đó, tập trung tháo gỡ những vướng mắc pháp lý trong đầu tư công về đất đai, xây dựng, thủ tục hành chính. Xác định kết quả giải ngân là căn cứ quan trọng khi đánh giá xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm 2025 đối với các tập thể, cá nhân. Tiếp tục phát huy các tổ chức, tổ công tác, ban chỉ đạo để tháo gỡ vướng mắc, nhất là dự án trọng điểm.