Sau 3 ngày xét xử, chiều 18/4, TAND TP.HCM đã kết thúc phiên tòa xét xử sơ thẩm lần 2 đối với 26 bị cáo trong vụ buôn lậu thiết bị, máy móc đã qua sử dụng từ nước ngoài với hơn 1.287 container, giá trị hơn 217 tỷ đồng.
Theo đó, HĐXX đã tuyên phạt chủ mưu Hoàng Duy Tiến (SN 1985, cựu (cựu cán bộ Đội chống buôn lậu, Phòng CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - Đội 7, PC03, Công an TP.HCM) 12 năm tù. Các bị cáo thuộc cấp Tiến gồm: Huỳnh Thị Quỳnh Trang (SN 1984), Phan Minh Tuấn (SN 1987), Nguyễn Bảo Châu (SN 1994); Nguyễn Thanh Bình (SN 1994), Lâm Hồng Đào (SN 2000), Trần Hoàng Lợi (SN 1997), Nguyễn Trung Thuận (SN 1996). Các bị cáo thuộc Công ty giám định Đại Minh Việt: Đinh Văn Hiên (SN 1985), Trần Xuân Duận (SN 1975), Dương Mạnh Linh (SN 1989), Võ Hoài Đức (SN 1995), Cao Đăng Minh (SN 1992), Dương Quốc Hòa (SN 1995), Trần Đình Hùng (SN 1996), Trần Tấn Long (SN 1987), Trịnh Hoàng Phước (SN 1998), Mai Đức Tài (SN 1994), Đinh Quang Triều (SN 1992) mức án từ 5-11 năm tù.
Ngoài ra, Võ Văn Đông (SN 1967, cựu cán bộ Công an) bị tuyên 5 năm tù.
Các bị cáo là chủ hàng gồm: Vũ Văn Tuấn (SN 1984), Nguyễn Mạnh Toàn (SN 1975), Nguyễn Thị Mai Phương (SN 1973), Nguyễn Đình Thiều (SN 1968), Phạm Toàn (SN 1982), Lê Văn Thành (SN 1984) mức án từ 7-9 năm tù cùng phạm tội "Buôn lậu".
Theo cáo trạng, Tiến và 25 đồng phạm đã thực hiện hành vi nhập lậu số lượng đặc biệt lớn máy móc, thiết bị đã qua sử dụng từ nước ngoài về Việt Nam.
Mặc dù biết rõ Quyết định số 18/2019/QĐ/TTg ngày 19/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ, quy định chặt chẽ về việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng vào Việt Nam nhưng Tiến vẫn móc nối với các chủ hàng để nhập khẩu trái pháp luật các máy móc, thiết bị cũ của Nhật Bản, Trung Quốc vào Việt Nam để bán, thu lợi bất chính.
Để thực hiện hành vi của mình, Tiến và các nhân viên của Tiến đã thành lập 47 công ty, sử dụng các pháp nhân này làm thủ tục nhập khẩu máy móc, thiết bị đã qua sử dụng.
Toàn bộ các hợp đồng ngoại thương, hóa đơn, chứng từ liên quan đến các lô hàng hóa đều được Tiến và đồng phạm điều chỉnh nội dung, làm giả, lập khống để đủ điều kiện theo quy định của Quyết định 18 (chỉnh sửa năm sản xuất chỉ trong thời gian từ 2014 – 20, mục đích nhập là phục vụ cho hoạt động sản xuất).
Sau đó, để hàng hóa đủ thủ tục thông quan, Tiến đã móc nối với Công ty Cổ phần giám định Đại Minh Việt lập các biên bản hiện trường giám định hàng hóa, cấp chứng thư có nội dung khống cung cấp cho cơ quan Hải quan, đủ thủ tục thông quan theo quy định.
Đối với các bị cáo là nhân viên Công ty Cổ phần giám định Đại Minh Việt, mặc dù không thỏa thuận với Tiến về việc nhập khẩu hàng hóa máy móc, thiết bị cũ về Việt Nam để tiêu thụ nhưng các bị cáo là Giám đốc, Phó Giám đốc, Trưởng Phòng giám định, Giám định viên hoàn toàn biết rõ và buộc phải biết các quy định của Quyết định 18. Tuy nhiên, các bị cáo đã bất chấp các quy định của pháp luật, giúp Tiến hợp thức hóa hồ sơ thông quan hàng hóa trót lọt.
Đối với các chủ hàng, do có nhu cầu mua bán các mặt hàng máy móc, thiết bị cũ để kiếm lời, đã móc nối, thỏa thuận với Tiến để nhờ Tiến nhập lậu hàng hóa về Việt Nam. Sau đó, giao lại cho họ để kinh doanh mua bán kiếm lời.
Cáo trạng xác định, Hoàng Duy Tiến là chủ mưu, từ khoảng tháng 9/2019 đến ngày /5/2021, Tiến đã sử dụng tư cách pháp nhân của 45 công ty, mở 1.3 bộ tờ khai hải quan, nhập lậu trót lọt về Việt Nam 1.287 container hàng, với tổng trị giá tài sản hàng hóa nhập lậu hơn 217 tỷ đồng.
Trước đó tại phiên tòa xét xử sơ thẩm lần 1, TAND TP.HCM tuyên phạt Hoàng Duy Tiến 13 năm tù. Các bị cáo khác bị tuyên mức án từ 3 năm đến 11 năm tù; 5 bị cáo là chủ hàng bị tuyên phạt tiền 1,5 tỉ đồng.
Bản án sơ thẩm bị VKSND TP.HCM kháng nghị. VKS cho rằng tòa sơ thẩm tuyên 5 bị cáo là chủ hàng chỉ bị phạt tiền là không đúng quy định pháp luật. Ngoài ra, VKS cũng đề nghị tăng hình phạt đối với 8 bị cáo khác. Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện VKSND cấp cao tại TP.HCM rút kháng nghị đối với 1 chủ hàng.
TAND cấp cao tại TP.HCM đã tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại.