Ngày 12/10, thông tin trên khắp các nền tảng mạng xã hội cho rằng, một máy bay chiến đấu Su-34 của Nga đã bị một chiếc F-16 của Ukraine bắn hạ.
Những tuyên bố này được chia sẻ bởi các blogger quân sự ủng hộ Nga đã nhanh chóng thu hút sự chú ý, làm dấy lên cuộc tranh luận gay gắt giữa những người dùng mạng xã hội ở cả Nga và Ukraine.
Nguồn tin bắt đầu khi Fighterbomber, một kênh Telegram nổi tiếng có mối quan hệ với lực lượng không quân Nga, đăng một thông điệp bí ẩn, dường như để tưởng nhớ một máy bay chiến đấu Su-34 bị mất.
Bài đăng có hình ảnh máy bay ném bom chiến đấu siêu thanh tầm trung và kèm theo chú thích "Trái đất là bầu trời, anh em ơi", ám chỉ đến một sự cố liên quan đến máy bay chủ lực của Nga.
Sau đó, kênh Telegram ủng hộ Moscow khác là VDV for Honesty and Justice, đã làm rõ hơn câu chuyện bằng cách cung cấp thêm chi tiết. "Khẩn cấp! Chiếc Su-34 của chúng ta đã bị bắn hạ. Tổ bay đã thiệt mạng", bài đăng viết.
Thông tin cho biết chiếc máy bay phản lực đã bị một chiếc F-16 bắn hạ trên vùng lãnh thổ do Ukraine kiểm soát, cách tiền tuyến khoảng 50 km trong một nhiệm vụ ném bom.
VDV for Honesty and Justice tiếp tục cảnh báo về những tổn thất tiềm tàng trong tương lai. “Sẽ có thêm nhiều tổn thất giống như vậy. NATO đã cho F-16 đi săn. Tổn thất bộ binh của chúng ta sẽ tăng lên”.
Ukraine đã nhận được lô máy bay chiến đấu F-16 đầu tiên do Mỹ sản xuất vào tháng 8 năm 20. Động thái này diễn ra sau khi Tổng thống Joe Biden bật đèn xanh cho các quốc gia thứ ba cung cấp F-16 cho Ukraine.
Hoạt động chuyển giao này là một phần trong nỗ lực nhằm tăng cường sức mạnh không quân của Ukraine. Na Uy, Bỉ, Hà Lan và Đan Mạch cam kết cung cấp hơn 85 máy bay F-16 để thay thế các máy bay thời Liên Xô mà Ukraine vẫn đang sử dụng.
Tuy nhiên, việc triển khai tiêm kích này đã gặp không ít trở ngại. Vào ngày 26/8/20, không quân Ukraine đã phải chịu tổn thất đầu tiên khi mất một chiếc F-16 và một phi công ưu tú nhất của quốc gia.
Vào tháng 9, Đan Mạch đã đưa ra một cam kết quan trọng khác, hứa sẽ chuyển thêm một lô máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine vào cuối năm.
Trong khi việc tiếp nhận thêm nhiều chiếc F-16 được coi là sự thúc đẩy quan trọng cho khả năng phòng thủ của Ukraine, thì nước này lại đang phải đối mặt với một vấn đề cấp bách hơn, đó là tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng phi công được đào tạo để có khả năng lái những máy bay tiên tiến này.
Nhu cầu về phi công F-16 được đào tạo của Ukraine đã trở thành mối quan tâm lớn kể từ khi quyết định cung cấp máy bay được đưa ra. Việc đào tạo phi công được điều phối bởi liên minh các quốc gia bao gồm Hà Lan, Canada, Đan Mạch, Hoa Kỳ và Romania nhưng rất chậm trễ.
Nút thắt này đặt ra một thách thức nghiêm trọng. Với số lượng phi công được đào tạo hạn chế, Ukraine có ít sự linh hoạt trong việc lựa chọn những ứng viên tốt nhất để vận hành F-16.
Số lượng chính xác các phi công đã được đào tạo và những người đang được đào tạo vẫn chưa được xác nhận. Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy con số này thấp hơn nhiều so với yêu cầu của Ukraine.
Vào tháng 6, Politico đưa tin rằng các đồng minh phương Tây của Ukraine đang phải vật lộn để đáp ứng nhu cầu của Kyiv về việc cung cấp thêm suất đào tạo cho các phi công của nước này.
Nếu không có đủ phi công, Ukraine có nguy cơ thừa F-16 nhưng thiếu khả năng triển khai hiệu quả, hạn chế tác động tiềm năng của những chiến đấu cơ này trên chiến trường.