Trong 6 tháng đầu năm 2025, hệ thống Tòa án quân sự (TAQS) đã bám sát nhiệm vụ chính trị của quân đội, chủ động triển khai hiệu quả công tác xét xử, đặc biệt là công tác giải quyết các loại án hình sự trong Quân đội. Với tinh thần nghiêm túc, trách nhiệm và quyết tâm cao, TAQS các cấp đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương, bảo đảm pháp chế xã hội chủ nghĩa trong Quân đội.
Trong các ngày từ 5 - 7/6, TAQS Trung ương tổ chức Hội nghị Tập huấn nghiệp vụ và Sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2025, với sự tham dự và chỉ đạo của Trung tướng Dương Văn Thăng, Phó Chánh án TANDTC, Chánh án TAQS Trung ương.
Tham dự Hội nghị còn có Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Đoàn, Phó Bí thư Đảng uỷ Bộ Tổng Tham mưu cơ quan Bộ Quốc phòng, Chủ nhiệm Chính trị Bộ Tổng Tham mưu; Trung tướng, PGS - TS Trần Văn Độ, nguyên Phó Chánh án TANDTC, nguyên Chánh án TAQS Trung ương; Trung tướng Tạ Quang Khải, Phó Viện trưởng VKSNDTC, Viện trưởng VKSQS Trung ương.
Cùng tham dự Hội nghị còn có đại diện lãnh đạo các cơ quan tư pháp của Bộ Quốc phòng cùng 130 đại biểu trực tiếp và 90 đại biểu trực tuyến đều là cán bộ, Thẩm phán của các TAQS,…
Phát biểu khai mạc và chỉ đạo Hội nghị, Trung tướng Dương Văn Thăng, Chánh án TAQS Trung ương nhấn mạnh: Trong 6 tháng qua, mặc dù đối mặt nhiều khó khăn do tình hình vi phạm, tội phạm trong Quân đội có chiều hướng phức tạp, thủ đoạn tinh vi, nhưng các TAQS đã nỗ lực khắc phục, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Trung tướng Dương Văn Thăng đánh giá, công tác giải quyết, xét xử các loại án trong Quân đội đảm bảo đúng pháp luật, không để xảy ra oan sai hay bỏ lọt tội phạm. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần nghiêm túc nhìn nhận, nhất là sai sót trong công tác xét xử và thi hành án hình sự.
Với mục tiêu nâng cao chất lượng công tác chuyên môn, Hội nghị tập trung đánh giá trách nhiệm của người đứng đầu, tập thể Ủy ban Thẩm phán, cũng như từng Thẩm phán trong tổ chức xét xử. Đồng thời, Hội nghị dành thời gian tập huấn 3 chuyên đề nghiệp vụ quan trọng, giải đáp vướng mắc thực tiễn để thống nhất áp dụng trong toàn hệ thống.
Giải quyết các loại án đạt tỷ lệ cao
Theo báo cáo tại Hội nghị, các TAQS thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện tình hình chính trị xã hội của đất nước ổn định; quốc phòng, an ninh, đối ngoại được củng cố và tăng cường; kinh tế tiếp tục phát triển tích cực. Đây cũng là thời điểm cả hệ thống chính trị phải chuẩn bị và tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030, tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Bên cạnh đó, triển khai thực hiện chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, các cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng đã tích cực nghiên cứu, tham mưu có hiệu quả với Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng tham gia ý kiến về các chủ trương lớn trong đó có nội dung liên quan đến tổ chức bộ máy, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan tư pháp đảm bảo tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh với phương châm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ". Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy cũng đặt ra yêu cầu phải rà soát, nghiên cứu, tham mưu với cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản quy phạm pháp luật trong thời gian rất ngắn, áp lực lớn; tình hình vi phạm, tội phạm vẫn diễn biến phức tạp; một số đơn vị còn thiếu cán bộ và chức danh tư pháp theo biên chế.
Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Quân uỷ Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Thủ trưởng Tổng cục Chính trị, Đảng uỷ - Bộ Tư lệnh các quân khu và tương đương, sự chỉ đạo về nghiệp vụ của TANDTC, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan hữu quan; cán bộ, nhân viên các TAQS đã nỗ lực phấn đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ trên tất cả các mặt công tác.
Theo đó, trong 6 tháng đầu năm 2025, các TAQS phải giải quyết 190 vụ với 531 bị cáo (so với cùng kỳ năm trước tăng 16 vụ và 104 bị cáo). Trong đó: Án sơ thẩm 5 vụ với 446 bị cáo (so với cùng kỳ năm 20 tăng 36 vụ và 114 bị cáo); án phúc thẩm 33 vụ với 77 bị cáo (so với cùng kỳ năm 20 giảm 21 vụ và 17 bị cáo); án giám đốc thẩm 2 vụ với 8 bị cáo (so với cùng kỳ năm 20 tăng 1 vụ và 7 bị cáo).
Kỹ năng điều hành phiên tòa từng bước được nâng lên
Để có được kết quả nổi bật nêu trên, các TAQS đã quán triệt sâu sắc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong quá trình giải quyết các vụ án. HĐXX đảm bảo tính độc lập, nêu cao trách nhiệm công vụ, xét xử đúng trình tự, thủ tục và thời hạn luật định. Kỹ năng điều hành phiên tòa từng bước được nâng lên, ngày càng đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp. Bản án tuyên có căn cứ pháp luật, lập luận chặt chẽ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, chưa phát hiện việc xét xử oan người không có tội.
Bám sát định hướng của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và TANDTC. Các TAQS đã chủ động tổ chức triển khai công tác theo kế hoạch năm, đồng thời xử lý linh hoạt những vụ án có tính chất phức tạp, nhạy cảm liên quan đến cán bộ trong quân đội.
Quá trình giải quyết các vụ án tham nhũng, tiêu cực, các TAQS đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan tố tụng cùng cấp xử lý nghiêm đối tượng chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội, khoan hồng với người thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải hoặc giữ vai trò không đáng kể trong vụ án đồng phạm, không hưởng lợi trực tiếp từ hành vi phạm tội. Kết quả xét xử đảm bảo nghiêm minh, có tính răn đe, phòng ngừa chung, được dư luận đồng tình, đánh giá cao.
Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo cơ bản tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội và hậu quả của vụ án, phát huy được mục đích trừng trị, giáo dục, phòng ngừa chung. Các trường hợp cho hưởng án treo đảm bảo đúng quy định tại Nghị quyết số 01/2022/NQ-HĐTP ngày /4/2022 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC.
Các TAQS đã phối hợp với VKS cùng cấp tổ chức 9 phiên tòa rút kinh nghiệm, qua đó giúp Thẩm phán, Hội thẩm và cán bộ chuyên môn tích lũy thêm kinh nghiệm, nâng cao chất lượng giải quyết án. Chất lượng viết bản án ngày càng được nâng lên, có 42 bản án được công bố trên Cổng thông tin điện tử Tòa án.
Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển đổi số, TAQS các cấp đã nỗ lực ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác điều hành, xét xử như số hóa hồ sơ, xét xử trực tuyến, quản lý thông tin vụ án trên nền tảng điện tử, góp phần nâng cao hiệu quả, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Bên cạnh đó, TAQS Trung ương còn rất chú trọng tới các hoạt động công tác khác như: Công tác giám đốc kiểm tra; Công tác tham mưu, đề xuất giúp Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Thủ trưởng các cấp và công tác của Thủ trưởng Tòa án quân sự Trung ương; Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; Công tác xây dựng pháp luật và nghiên cứu khoa học; Công tác hành chính quân sự, hành chính pháp lý, thống kê hình sự, thống kê tội phạm và công tác lý lịch tư pháp; Công tác thi đua khen thưởng và công tác tổ chức Đại hội Đảng các cấp trong các TAQS,…
Để tiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ xét xử trong 6 tháng cuối năm 2025, TAQS Trung ương xác định một số nhóm giải pháp trọng tâm như sau:
1)Tiếp tục triển khai thực hiện, hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ về công tác tư pháp, cải cách tư pháp và nhiệm vụ quân sự quốc phòng; quán triệt, thực hiện nghiêm chỉ đạo
của đồng chí Chánh án TANDTC tại Hội nghị sơ kết công tác TAND 6 tháng đầu năm 2025, diễn ra ngày 28/5/2025.
2) Làm tốt công tác tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Thủ trưởng Tổng cục Chính trị, Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Tư lệnh quân khu và tương đương trong đấu tranh phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật, kỷ luật Quân đội, trong xử lý các vụ án, vụ việc, nhất là các vụ án thuộc diện xin chủ trương xử lý theo Quy định số 182-QĐ/QU ngày /01/2022 của Quân ủy Trung ương; công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế, đặc biệt là chủ trương lớn liên quan đến sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, liên quan đến việc hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của các cơ quan tư pháp Quân đội.
3) Thực hiện tốt công tác giám đốc kiểm tra đối với các TAQS, đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật. Thực hiện nghiêm túc, thực chất kế hoạch công tác kiểm tra về chuyên môn đối với các TAQS. Làm tốt công tác thi hành án hình sự, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm, công bố bản án, quyết định trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án đúng quy định; Tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật theo chương trình, kế hoạch của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật các cấp trong Quân đội;…
4) Tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại các chức vụ lãnh đạo, quản lý, các chức danh tư pháp; quan tâm, tạo điều kiện cho cán bộ, nhân viên được đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; thực hiện nghiêm quy định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt
động điều tra, truy tố, xét xử; Bộ quy tắc đạo đức và ứng xử của Thẩm phán, giữ gìn phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, ý thức tổ chức kỷ luật của đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án.
5) Thực hiện tốt công tác xây dựng pháp luật và nghiên cứu khoa học; hoàn thành tốt các nhiệm vụ Thành viên Ban soạn thảo xây dựng dự thảo BLHS (sửa đổi); tham gia thẩm định dự thảo văn bản quy phạm pháp luật theo đề nghị của Vụ Pháp chế Bộ Quốc phòng; các nhiệm vụ theo kế hoạch đã xác định đối với Đề tài khoa học cấp Bộ Quốc phòng "Nghiên cứu nâng cao chất lượng xét xử các vụ án hình sự của Tòa án quân sự
các cấp trong tình hình mới".
6) Phối hợp với các cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng, các đơn vị hữu quan triển khai thực hiện các nhiệm vụ đã được xác định tại Đề án 3375 của Bộ Quốc phòng, trọng tâm là hoàn thành việc xây dựng, sửa chữa trụ sở, lắp đặt trang thiết bị để tổ chức được các phiên tòa trực tuyến tại Tòa án quân sự theo quy định của Nghị quyết số 33/2021/QH ngày 12/11/2021 của Quốc hội, Thông tư liên tịch số 05/2021/TTLT-TANDTC-VKSNDTC- BCA-BQP-BTP ngày /12/2022. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ, chuyển đổi số trong một số hoạt động nghiệp vụ
theo kế hoạch của cấp có thẩm quyền.
7) Đẩy mạnh phong trào thi đua Quyết thắng, tổ chức tốt các hoạt động chào mừng Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh (2/9/1945 -
2/9/2025); Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống TAQS (13/9/1945 - 13/9/2025) và các đợt thi đua cao điểm, gắn với việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Cuộc vận động "Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới",…